For further details of 'things to do' and 'places to stay' in and around Port Eynon see www.visitswanseabay.com
Find Us
Credir yr enwyd Port Einon ar ôl Tywysog o Gymru o'r ddegfed ganrif, Einon ap Owain. Yn y gorffennol mae'r pentref wedi ffynnu drwy bysgota wystrys ynghyd â chwareli calchfaen a fu ar waith am gannoedd o flynyddoedd.
Byddai hyn yn cysylltu gyda sôn am Bort Einon fel cei mewn arolwg yn dyddio'n ôl i tua 1551-53 a hefyd yn cael ei gofnodi fel porthladd ffyniannus, bae cysgodol, bas a oedd yn "..caniatáu i gychod gael eu tirio yn agos i'r glannau ar lanw uchel, eu llwytho ac yna eu rhyddhau eto ar y llanw uchel nesaf" (Post Medieval Archaeology32,1998).
Ar ben pellaf y Bae ar y dde pan fyddwch yn wynebu'r môr fe welwch heneb gofrestredig, Yr Hallty. Fe'i codwyd yng nghanol yr unfed ganrif ar bymtheg gan David Lucas ar gyfer ei fab, John. Gwnaeth John Lucas y tŷ yn gaerog ac, yn ôl yr hanes, dywedwyd bod twnnel dianc dirgel wedi ei ychwanegu. Nid oes llawer o dystiolaeth bod unrhyw dwnnel dianc dirgel, ond mae'n ychwanegu at y stori mai ei brif weithgareddau oedd smyglo a môr-ladrad. Mae'n fwy tebygol bod y safle wedi ei wneud yn gaerog gan y gall halen fod yn nwydd gwerthfawr. Mae'r term Saesneg 'salary' yn deillio o'r gair Lladin am halen, salarium. Parhaodd y safle i brosesu dŵr môr yn halen hyd nes dechrau'r ail ganrif ar bymtheg. Mae'r 3 siambr wedi eu leinio â charreg 1 metr o drwch, gyda'r fwyaf yn 20m wrth 3m. Mae rhagor o wybodaeth i'w chael ar y safle.
Yn ystod yr Ail Ryfel Byd roedd nifer o filwyr yr Unol Daleithiau wedi eu gorsafu yn Abertawe a'r cyffiniau yn barod i symud i mewn i Ewrop. Mewn paratoad ar gyfer glaniadau Normandi ar 6 Mehefin 1944 cynhaliwyd nifer o ymarferiadau ym Mhenrhyn Gŵyr, yn cynnwys yma ym Mhort Einon.
Dim ond ychydig o wybodaeth fanwl sydd wedi goroesi oherwydd ei fod yn gyfnod hynod gyfrinachol. Fodd bynnag, gwyddom fod y Brigadau Peirianneg Arbennig 1af, 5ed a'r 6ed yn ogystal â gwahanol unedau eraill wedi cynnal nifer o ymarferiadau oedd wedi eu bwriadu i brofi dulliau llwytho a dadlwytho.
Simply enjoy a fantastic day out at this multi award winning beach. Voted the Best British Beach in the 2011 Cadbury Flake 99 Great British Beach Awards and Blue Flag status. Get out your spade and enjoy a strandline beach comb
Enjoy wonderful walks in Wales, there are plenty to keep you going. The Wales Coastal Path was launched last year and includes 51 miles of coastal walks in Swansea Bay, 39 of which are the glorious Gower Coast Path. Walk it all or just a section. With terrain ranging from surfaced paths to rocky clifftops, there’s a Coast Path walk for everyone. Or you can join in an organised walk for magnificent views and to make new friends. Moving offshore, the Gower Way is another 35 mile challenge along the backbone of the Peninsula or perhaps try the tranquil lakeside walks at Lliw Reservoir or the waterfall walks in Neath - we’re a walker’s wonderland.
Watersports – sailing and windsurfing are the best forms of watersports to undertake at Port Eynon. You can find out more about the various activity operators in the area on the following web page
Visit the Salthouse ruin – an 18th century ruin where salt extracted from the sea was once stored. The Salthouse, near Port Eynon Point, plays a central role in local history. It was built by John Lucas, who reputedly controlled much of the local smuggling. Later the buildings were altered and extended to extract salt from the sea water, but they were badly damaged by a storm, and abandoned. The quay continued to be used – to ship limestone from the local quarries, which can be seen on the ridge overlooking the bay. Today, the ruins stand as a reminder of Port Eynon’s industrial past, when local people used the rich natural resources of Gower to make a living.
Visit the Church of St Cattwg – there is monument in the corner of the churchyard in memorial to members of a village lifeboat crew that drowned during a rescue attempt in 1916.
Visit Culver Hole – an intriguing walled inlet west of Port Eynon Point; accessible by sea level but only up to half tide. Culverhole, overlooking Overton Mere, features in many smuggling tales – the massive stone walls blocking off the natural cave certainly gives it a menacing atmosphere. Less romantically, its name suggests that it was built to house pigeons, kept for food.
Bydd y prosiect hwn yn rhoi nifer o brosiectau gwella graddfa fach ar waith ym Mae Port Einon, Bae mwyaf poblogaidd Gŵyr mwy na thebyg.
Bydd ariannu Môr Glas yn gwella'r arwyddion i Fae Port Einon, ac yn ad-drefnu'r arwyddion presennol er mwyn gwella profiad ymwelwyr. Mae gan yr ardal hanes a diwylliant cyfoethog na chaiff ei rhannu ar hyn o bryd oherwydd y diffyg adnoddau dehongli. Bydd adnoddau dehongli yn canolbwyntio ar heneb Yr Hallty, Ogof Longhole a'r diwydiant pysgota wystrys proffidiol a hanes chwarelydda Port Einon yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg ac yn cynorthwyo i ddatblygu ymhellach botensial twristiaeth Port Einon drwy ddod â hanes yr ardal yn fyw.
Bydd yr ariannu Môr Glas hefyd yn gwella mynediad a diogelwch mynedfa llithrfa'r traeth (mae'r llun uchod yn dangos y llithrfa cyn y gwelliannau).
Arwyddion newydd yn yr ardal
Rhoddwyd Caniatâd Cynllunio i’r gwelliannau i’r llithrfa ym Mhort Einon
Darllen »